جوش هاي دوران جواني
نوشته‌شده توسط nazila
در گفتگويي با دكتر حسين طباطبايي، متخصص بيماري هاي پوست و مو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، به بررسي قسمت كوچكي از اين مشكلات پوستي يعني آكنه يا جوش غرور جواني پرداخته ايم :
آقاي دكتر! در دوران نوجواني چه تغييراتي در پوست رخ مي دهد و پوست مستعد چه بيماري هايي مي شود؟
تغيير مهمي كه پوست يك نوجوان با كودك دارد مربوط به ترشح هورمون هاي جنسي و شروع بلوغ است. در مردان، هورمون هاي آندروژن به طور خاص و در زنان، هورمون هاي استروژن و پروژسترون به طور خاص عامل اصلي تغييرات در پوست هستند. ضمن اين كه در خانم ها نيز هورمون آندروژن از تخمدان ها و غدد فوق كليه ترشح مي شود. تغييرات مهمي كه در پوست اتفاق مي افتد وجود همين هورمون ها است كه تا چندي پيش نبوده است. مهم ترين كار اين هورمون ها به خصوص آندروژن اين است كه روي غدد چربي پوست اثر گذاشته و آن ها را از نظر اندازه بزرگ تر و پُركارتر مي كند. در نتيجه نوجوان حس مي كند پوستش در حال چرب شدن است. آندروژن روي توده عضلاني فرد اثر گذاشته، سبب افزايش فعاليت هاي جسمي نوجوان شده و در نتيجه تعريق بدن بيشتر مي شود. از طرفي در بعضي جاهاي بدن مثل زير بغل، كشاله ران و... كه غدد چربي و عرق از يك منفذ واحد بيرون مي آيند، هر چه تعريق افزايش پيدا كند به تناسب آن، چربي هم افزايش پيدا خواهد كرد. حال اين پوست مي تواند خاستگاه بيماري هاي جديد شود.
بيماري براي چه؟
چون بسياري از ميكروب ها در محيط چرب مي توانند زندگي كنند در نتيجه ميكروب هاي روي پوست به دليل وجود چربي در همان غدد چربي ايجاد علايم باليني مانند جوش مي كنند. از طرف ديگر، هورمون‌هاي آندورژن سبب مي شوند كه موهاي كركي موجود در بدن كه به هورمون آندروژن حساس هستند، ضخيم شوند.
اثر ديگر هورمون آندروژن اين است كه همان طور كه موهاي كركي سطح بدن را ضخيم مي كند، موهاي ضخيم سر را نازك مي كند كه البته بسته به خصوصيات ژنتيكي افراد متفاوت است.
كار ديگر هورمون مردانه اين است كه سبب افزايش فعاليت الياف كلاژن و الياف الاستيك پوست مي شود كه به ضخيم و كلفت شدن پوست منجر مي شود؛ در نتيجه ضخامت پوست در آقايان بيشتر از خانم ها است، به همين دليل در سنين بالا چين و چروك در خانم ها زودتر ايجاد مي شود.
مي گويند شايع ترين مشكل پوستي در نوجوانان آكنه است؛ پس چرا بعضي ها اين مشكل را ندارند؟
اين كه چرا بعضي ها به آكنه مبتلا نمي شوند و يا چرا در بعضي آكنه ها ريز و در بعضي بزرگ است مربوط به خصوصيات ژنتيكي افراد است. بايد بدانيد كه حدود 90 درصد تمام نوجوانان دنيا به درجات كم و زيادي به جوش هاي نوجواني مبتلا مي شوند منتهي اين كه در بعضي خفيف و در بعضي شديد است برحسب خصوصيات ارثي و استرس‌هايي كه در اين سنين وجود دارد متفاوت است. بايد بدانيد كه استرس سبب افزايش ترشح ميزان آدرنالين و آندروژن در خون مي شود. در نتيجه ميزان آندروژن از حد طبيعي بالاتر رفته و سبب افزايش مشكلات پوستي به خصوص جوش مي شود.
آكنه چه طور تشكيل مي شود؟
ببينيد، اندازه فوليكول هاي مو كه غدد چربي پوست نيز از آن خارج مي شوند يك اندازه ي ثابت است اما هورمون آندروژن سبب افزايش سلول سازي در اين قسمت شده و سبب بسته شدن دهانه غدد چربي و فوليكول هاي مو مي شود؛ در نتيجه اكسيژن به داخل غدد چربي وارد نمي شود. در اين شرايط نوعي باكتري به نام "كورينه باكتريوم آكنه‌آ" فعال شده و شروع به تجزيه چربي ها مي كند و آن را به اسيدهاي چرب آزاد تبديل مي كند و آن ها نيز سبب التهاب غدد چربي مي شوند كه در ابتدا خودش را به صورت جوش سرسياه نشان مي دهد اما پس از مدتي اين غدد قرمز و ملتهب شده و برجسته مي شوند. در اين شرايط دستگاه ايمني بدن وارد عمل مي شود و در اين نواحي با ميكروب هاي فعال شده درگير مي شوند. در اين حالت لاشه‌هايي كه از كشته شده ها به وجود مي آيند سبب ايجاد جوش‌هاي سرسفيد يا چركي مي شود.
آيا همين جوش ها سبب ايجاد جوشگاه در پوست مي شوند؟
گاهي اوقات غده‌هاي چربي به سرعت شروع به رشد مي كنند و متورم مي شوند كه در روي پوست به صورت يك دانه برجسته و سفت مشخص است. اين جوش‌ها عميق هستند كه اگر درمان هم بشوند، روي پوست جا مي گذارند اما دسته ديگري از جوش‌ها كه روي پوست جا مي گذارند، جوش‌هاي سطحي هستند كه توسط افراد دستكاري مي شوند و سبب افزايش باكتري در جوش مي شوند، در نتيجه درمان اين جوش ها سخت تر شده و ممكن است حتي از خود ردپايي باقي بگذارند.
اين غدد چربي بيشتر در كدام قسمت هاي بدن وجود دارند؟
صورت، سينه، پشت، روي شانه ها و بازوها.
جوش‌هاي دوران نوجواني با جوش هاي دوران بزرگسالي متفاوت است؟
بله. آكنه اي كه در پوست به واسطه ي بلوغ ايجاد مي شود مربوط به خصوصيات ژني يا ارثي از فاميل مادر يا پدر است اما ظهور آكنه در سنين بالاتر يعني بعد از 20 سالگي به دليل اختلالات هورموني است كه البته از نظر درمان و مراقبت‌هاي بهداشتي هيچ فرقي با هم ندارند.
براي پيشگيري از عفوني شدن جوش ها و بهداشت آن به چه نكاتي بايد توجه كرد؟
بهترين روش براي پيشگيري از عفوني شدن جوش‌ها، رعايت اصول بهداشتي مانند استحمام روزانه، شستشوي پوست با آب گرم و صابون، محافظت پوست از باد، آفتاب، گرد و خاك و... است. هرچند رژيم غذايي در بهبود جوش‌ها نقش دارد، ولي محدوديت غذايي توصيه نمي شود.
آكنه
بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود كه خودشان دقت كنند و متوجه شوند كه چه غذايي سبب ازدياد جوش‌هاي شان مي شود تا از خوردن آن ها پرهيز كنند.
مصرف مايعات فراوان، انواع ميوه و سبزي در پيشگيري از بروز جوش هاي غرور و يا تشديد آن ها موثر است.
خارج كردن چربي درون دانه ها با دست هاي تميز و گاز استريل توام با فشاري نرم و آرام پيشنهاد خوبي است اما دستكاري جوش هاي چركي توصيه نمي شود.
وسايل استحمام، حوله صورت، ماشين ريش تراش بايد شخصي باشد.
از دست زدن و بازي كردن با جوش ها مطلقاً خودداري شود.
ورزش، تفريح در هواي پاك و تميز و استراحت به اندازه كافي در پيشگيري از بروز جوش‌هاي غرور موثر است.
افراد بايد سعي كنند از عصبانيت، نگراني و فشارهاي رواني كه عاملي براي بروز جوش‌هاي غرور هستند، پرهيز كنند.
چنانچه جوش‌هاي غرور به حالت التهابي بروز كنند، ممكن است درمان با آنتي بيوتيك و ساير خدمات پوستي لازم باشد.
آقاي دكتر! در دوران نوجواني چه تغييراتي در پوست رخ مي دهد و پوست مستعد چه بيماري هايي مي شود؟
تغيير مهمي كه پوست يك نوجوان با كودك دارد مربوط به ترشح هورمون هاي جنسي و شروع بلوغ است. در مردان، هورمون هاي آندروژن به طور خاص و در زنان، هورمون هاي استروژن و پروژسترون به طور خاص عامل اصلي تغييرات در پوست هستند. ضمن اين كه در خانم ها نيز هورمون آندروژن از تخمدان ها و غدد فوق كليه ترشح مي شود. تغييرات مهمي كه در پوست اتفاق مي افتد وجود همين هورمون ها است كه تا چندي پيش نبوده است. مهم ترين كار اين هورمون ها به خصوص آندروژن اين است كه روي غدد چربي پوست اثر گذاشته و آن ها را از نظر اندازه بزرگ تر و پُركارتر مي كند. در نتيجه نوجوان حس مي كند پوستش در حال چرب شدن است. آندروژن روي توده عضلاني فرد اثر گذاشته، سبب افزايش فعاليت هاي جسمي نوجوان شده و در نتيجه تعريق بدن بيشتر مي شود. از طرفي در بعضي جاهاي بدن مثل زير بغل، كشاله ران و... كه غدد چربي و عرق از يك منفذ واحد بيرون مي آيند، هر چه تعريق افزايش پيدا كند به تناسب آن، چربي هم افزايش پيدا خواهد كرد. حال اين پوست مي تواند خاستگاه بيماري هاي جديد شود.
بيماري براي چه؟
چون بسياري از ميكروب ها در محيط چرب مي توانند زندگي كنند در نتيجه ميكروب هاي روي پوست به دليل وجود چربي در همان غدد چربي ايجاد علايم باليني مانند جوش مي كنند. از طرف ديگر، هورمون‌هاي آندورژن سبب مي شوند كه موهاي كركي موجود در بدن كه به هورمون آندروژن حساس هستند، ضخيم شوند.
اثر ديگر هورمون آندروژن اين است كه همان طور كه موهاي كركي سطح بدن را ضخيم مي كند، موهاي ضخيم سر را نازك مي كند كه البته بسته به خصوصيات ژنتيكي افراد متفاوت است.
كار ديگر هورمون مردانه اين است كه سبب افزايش فعاليت الياف كلاژن و الياف الاستيك پوست مي شود كه به ضخيم و كلفت شدن پوست منجر مي شود؛ در نتيجه ضخامت پوست در آقايان بيشتر از خانم ها است، به همين دليل در سنين بالا چين و چروك در خانم ها زودتر ايجاد مي شود.
مي گويند شايع ترين مشكل پوستي در نوجوانان آكنه است؛ پس چرا بعضي ها اين مشكل را ندارند؟
اين كه چرا بعضي ها به آكنه مبتلا نمي شوند و يا چرا در بعضي آكنه ها ريز و در بعضي بزرگ است مربوط به خصوصيات ژنتيكي افراد است. بايد بدانيد كه حدود 90 درصد تمام نوجوانان دنيا به درجات كم و زيادي به جوش هاي نوجواني مبتلا مي شوند منتهي اين كه در بعضي خفيف و در بعضي شديد است برحسب خصوصيات ارثي و استرس‌هايي كه در اين سنين وجود دارد متفاوت است. بايد بدانيد كه استرس سبب افزايش ترشح ميزان آدرنالين و آندروژن در خون مي شود. در نتيجه ميزان آندروژن از حد طبيعي بالاتر رفته و سبب افزايش مشكلات پوستي به خصوص جوش مي شود.
آكنه چه طور تشكيل مي شود؟
ببينيد، اندازه فوليكول هاي مو كه غدد چربي پوست نيز از آن خارج مي شوند يك اندازه ي ثابت است اما هورمون آندروژن سبب افزايش سلول سازي در اين قسمت شده و سبب بسته شدن دهانه غدد چربي و فوليكول هاي مو مي شود؛ در نتيجه اكسيژن به داخل غدد چربي وارد نمي شود. در اين شرايط نوعي باكتري به نام "كورينه باكتريوم آكنه‌آ" فعال شده و شروع به تجزيه چربي ها مي كند و آن را به اسيدهاي چرب آزاد تبديل مي كند و آن ها نيز سبب التهاب غدد چربي مي شوند كه در ابتدا خودش را به صورت جوش سرسياه نشان مي دهد اما پس از مدتي اين غدد قرمز و ملتهب شده و برجسته مي شوند. در اين شرايط دستگاه ايمني بدن وارد عمل مي شود و در اين نواحي با ميكروب هاي فعال شده درگير مي شوند. در اين حالت لاشه‌هايي كه از كشته شده ها به وجود مي آيند سبب ايجاد جوش‌هاي سرسفيد يا چركي مي شود.
آيا همين جوش ها سبب ايجاد جوشگاه در پوست مي شوند؟
گاهي اوقات غده‌هاي چربي به سرعت شروع به رشد مي كنند و متورم مي شوند كه در روي پوست به صورت يك دانه برجسته و سفت مشخص است. اين جوش‌ها عميق هستند كه اگر درمان هم بشوند، روي پوست جا مي گذارند اما دسته ديگري از جوش‌ها كه روي پوست جا مي گذارند، جوش‌هاي سطحي هستند كه توسط افراد دستكاري مي شوند و سبب افزايش باكتري در جوش مي شوند، در نتيجه درمان اين جوش ها سخت تر شده و ممكن است حتي از خود ردپايي باقي بگذارند.
اين غدد چربي بيشتر در كدام قسمت هاي بدن وجود دارند؟
صورت، سينه، پشت، روي شانه ها و بازوها.
جوش‌هاي دوران نوجواني با جوش هاي دوران بزرگسالي متفاوت است؟
بله. آكنه اي كه در پوست به واسطه ي بلوغ ايجاد مي شود مربوط به خصوصيات ژني يا ارثي از فاميل مادر يا پدر است اما ظهور آكنه در سنين بالاتر يعني بعد از 20 سالگي به دليل اختلالات هورموني است كه البته از نظر درمان و مراقبت‌هاي بهداشتي هيچ فرقي با هم ندارند.
براي پيشگيري از عفوني شدن جوش ها و بهداشت آن به چه نكاتي بايد توجه كرد؟
بهترين روش براي پيشگيري از عفوني شدن جوش‌ها، رعايت اصول بهداشتي مانند استحمام روزانه، شستشوي پوست با آب گرم و صابون، محافظت پوست از باد، آفتاب، گرد و خاك و... است. هرچند رژيم غذايي در بهبود جوش‌ها نقش دارد، ولي محدوديت غذايي توصيه نمي شود.
آكنه
بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود كه خودشان دقت كنند و متوجه شوند كه چه غذايي سبب ازدياد جوش‌هاي شان مي شود تا از خوردن آن ها پرهيز كنند.
مصرف مايعات فراوان، انواع ميوه و سبزي در پيشگيري از بروز جوش هاي غرور و يا تشديد آن ها موثر است.
خارج كردن چربي درون دانه ها با دست هاي تميز و گاز استريل توام با فشاري نرم و آرام پيشنهاد خوبي است اما دستكاري جوش هاي چركي توصيه نمي شود.
وسايل استحمام، حوله صورت، ماشين ريش تراش بايد شخصي باشد.
از دست زدن و بازي كردن با جوش ها مطلقاً خودداري شود.
ورزش، تفريح در هواي پاك و تميز و استراحت به اندازه كافي در پيشگيري از بروز جوش‌هاي غرور موثر است.
افراد بايد سعي كنند از عصبانيت، نگراني و فشارهاي رواني كه عاملي براي بروز جوش‌هاي غرور هستند، پرهيز كنند.
چنانچه جوش‌هاي غرور به حالت التهابي بروز كنند، ممكن است درمان با آنتي بيوتيك و ساير خدمات پوستي لازم باشد.
0 پاسخ به جوش هاي دوران جواني
نظر شما چیست؟